In de paragraaf Weerstandsvermogen nemen we zes financiële kengetallen op. Door middel van deze kengetallen en hun beoordeling ontstaat er een beter beeld van de financiële positie van de gemeente.
De volgende zes financiële kengetallen worden onderkend:
- Netto schuldquote
- Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
- Solvabiliteitsratio
- Grondexploitatie
- Structurele exploitatieruimte
- Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden
Om de eerder genoemde kengetallen beter te kunnen duiden is bij de vaststelling van de Nota Weerstandsvermogen en Risicobeheersing 2020 - 2023 besloten om aan te sluiten bij de door de VNG gehanteerde signaleringswaarden. De VNG heeft een aantal signaleringswaarden ontwikkeld om een grofmazige waardering te geven aan de kengetallen. Het betreft dus nadrukkelijk geen normering maar het dient als hulpmiddel om de afzonderlijke uitkomsten in beter perspectief te plaatsen. Voor elk kengetal worden drie categorieën onderscheiden: ‘Minst risicovol’ (in groen), ‘Neutraal’ (in geel) en ‘Meest risicovol’ (in oranje). Zie onderstaande tabel:
Kengetal | Hoe interpreteren | Signaleringswaarden | ||
|---|---|---|---|---|
Minst risicovol | Neutraal | Meest risicovol | ||
1.Netto schuldquote | ||||
| Hoe lager het percentage hoe beter | < 90% | Van 90% t/m 130% | >130% |
| Hoe lager het percentage hoe beter | < 90% | Van 90% t/m 130% | >130% |
2.Solvabiliteitsratio | Hoe hoger het percentage hoe beter | >50% | Van 20% t/m 50% | <20% |
3.Grondexploitatie | Hoe lager het percentage hoe beter | <20% | Van 20% t/m 35% | >35% |
4.Structurele | Hoe hoger het percentage hoe beter | >0% | 0% | <0% |
5.Belastingcapaciteit | Hoe lager het percentage hoe beter | <95% | Van 95% t/m 105% | >105% |
Bij de kengetallen wordt een toelichting opgenomen, op het moment dat er sprake is van een score “geel” of “oranje”. Wanneer het op basis van de toelichting nodig is, wordt er gelijktijdig gerapporteerd over (te treffen) beheersmaatregelen.
Financiële kengetallen | Rekening 2021 | Begroting 2022 | Rekening 2022 |
|---|---|---|---|
Netto schuld quote | 18% | 15% | 7% |
Netto schuld quote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 11% | 9% | 2% |
Solvabiliteitsratio | 54% | 54% | 57% |
Grondexploitatie | 8% | 8% | 4% |
Structurele exploitatieruimte | 2,38% | -2,10% | 6,27% |
Belastingcapaciteit | 91% | 99% | 101% |
1. Netto schuldquote (gecorrigeerd)
Definitie :
De netto schuldquote geeft de verhouding weer tussen het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Hierin is een nuancering op zijn plaats. Het kan namelijk voorkomen dat gemeenten veel geld doorlenen aan derden. Om die reden is de 'netto schuldquote gecorrigeerd' ontwikkeld. Hierin is het doorleeneffect geëlimineerd en geeft daarmee een zuiverder beeld van de positie van de gemeente weer.
bedragen x € 1.000 | Rekening 2021 | Begroting 2022 | Rekening 2022 | |
|---|---|---|---|---|
Vaste schulden | + | 14.941 | 14.941 | 13.545 |
Netto vlottende schuld | + | 5.197 | 5.000 | 3.539 |
Overlopende passiva | + | 5.570 | 4.000 | 7.667 |
Financiële activa | - | 0 | ||
Uitzettingen | - | 10.719 | 5.000 | 15.645 |
Liquide middelen | - | 472 | 7.021 | 73 |
Overlopende activa | - | 2.507 | 2.000 | 3.193 |
Totale baten | 66.518 | 68.116 | 86.616 | |
Netto schuldquote | 18% | 15% | 7% |
bedragen x € 1.000 | Rekening 2021 | Begroting 2022 | Rekening 2022 | |
|---|---|---|---|---|
Vaste schulden | + | 14.941 | 14.941 | 13.545 |
Netto vlottende schuld | + | 5.197 | 5.000 | 3.539 |
Overlopende passiva | + | 5.570 | 4.000 | 7.667 |
Financiële activa | - | 4.644 | 4.084 | 4.461 |
Uitzettingen | - | 10.719 | 5.000 | 15.645 |
Liquide middelen | - | 472 | 7.021 | 73 |
Overlopende activa | - | 2.507 | 2.000 | 3.193 |
Totale baten | 66.518 | 68.116 | 86.616 | |
Netto schuldquote gecorrigeerd | 11% | 9% | 2% |
Beoordeling:
Dit kengetal laat zien dat de gemeente in verhouding veel eigen middelen heeft (ter vergelijk: een ratio van 60% is het gemiddelde van alle gemeenten). In 2022 zijn er extra inkomsten vanuit het gemeentefonds waardoor het percentage sterk is verbeterd ten opzichte van 2021. De rentelasten drukken beperkt op de exploitatie.
2. Solvabiliteitsratio
Definitie:
De mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Dit wordt uitgedrukt in het percentage Eigen Vermogen ten opzichte van het balanstotaal.
bedragen x € 1.000 | Rekening 2021 | Begroting 2022 | Rekening 2022 |
|---|---|---|---|
Eigen vermogen | 43.711 | 37.501 | 47.814 |
Balanstotaal | 80.342 | 69.676 | 83.420 |
Solvabiliteitsratio | 54% | 54% | 57% |
Beoordeling:
Hoe hoger dit percentage, hoe beter de weerbaarheid is. De gemeente Dalfsen heeft een zeer solvabele vermogenspositie. De gemeente is goed in staat om financiële klappen en risico's op te vangen. Deze ratio laat zien dat we meer eigen vermogen dan vreemd vermogen bezitten.
3. Kengetal grondexploitatie
Definitie :
De boekwaarde van de voorraden grond zijn van belang, want deze waarden moeten meerjarig worden terugverdiend bij de verkoop. De ratio wordt berekend door de boekwaarde van de bouwgrond in exploitatie te delen door de totale baten van de programmabegroting of jaarrekening.
bedragen x € 1.000 | Rekening 2021 | Begroting 2022 | Rekening 2022 |
|---|---|---|---|
Bouwgronden in exploitatie | 5.344 | 5.122 | 3.295 |
Totale baten | 66.518 | 68.116 | 86.616 |
Kengetal Grondexploitatie | 8% | 8% | 4% |
Beoordeling:
Dit kengetal laat zien wat de verhouding tussen de totale baten en de terug te verdienen bedragen aan bouwgronden is. Het lage percentage geeft aan dat de gemeente hier een heel laag risico loopt. In 2022 zijn er extra inkomsten vanuit het gemeentefonds waardoor het percentage sterk is verbeterd ten opzichte van 2021.
4. Structurele exploitatie ruimte
Definitie :
Om een flexibele begroting te kunnen bewerkstelligen is het zinvol de structurele baten hoger te laten zijn dan de structurele lasten. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten en uitgedrukt in een percentage.
bedragen x € 1.000 | Rekening 2021 | Begroting 2022 | Rekening 2022 |
|---|---|---|---|
Structurele lasten | 61.961 | 69.712 | 75.493 |
Structurele baten | 62.140 | 67.607 | 79.718 |
Structurele toevoegingen aan reserves | 0 | 720 | 31 |
Structurele onttrekkingen aan reserves | 1.403 | 1.394 | 1.237 |
Totale baten | 66.518 | 68.116 | 86.616 |
Structurele exploitatieruimte | 2,38% | -2,10% | 6,27% |
Beoordeling:
Hoe hoger dit percentage hoe beter. Een positieve uitkomst van dit kengetal houdt in dat de gemeente structurele lasten kan afdekken door structurele baten.
5. Belastingcapaciteit: woonlasten meerpersoonshuishoudens
Definitie :
Het cijfer geeft inzicht hoe de belastingdruk zich in de gemeente verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo en 'waarstaatjegemeente.nl' publiceren deze gegevens.
bedragen x € 1.000 | Rekening 2021 | Begroting 2022 | Rekening 2022 |
|---|---|---|---|
OZB last gezin gemiddelde WOZ waarde | 355 | 374 | 421 |
Rioolheffing gezin bij gemiddelde WOZ-waarde | 133 | 133 | 133 |
Afvalstoffenheffing voor gezin | 253 | 245 | 268 |
Totale woonlasten voor gezin bij gem. WOZ waarde | 740 | 752 | 822 |
Woonlasten landelijk gemiddelde T-1 | 811 | 763 | 811 |
Woonlasten tov landelijk gemiddelde jaar ervoor | 91% | 99% | 101% |
Beoordeling:
De woonlasten in de gemeente Dalfsen liggen net iets hoger dan het landelijk gemiddelde.
Om de bedragen per huishouden te kunnen berekenen zijn voor gemeenten met tariefdifferentiatie
aannames gemaakt omtrent de aangeboden hoeveelheid afval. Hierbij wordt rekening gehouden met
het feit dat diftar gemeenten minder afval inzamelen.